Vướng mắc cơ chế – nan đề của phim Nhà nước
Mỗi năm, ngân sách Nhà nước thường có một khoản kinh phí dành cho việc đặt hàng các phim điện ảnh phục vụ nhiệm vụ chính trị, phim chiến tranh lịch sử. Hàng loạt phim dù được giới chuyên môn đánh giá cao vẫn khó chạm đến khán giả.Nhiều phim ra mắt đến vài năm mới được khán giả biết đến thông qua đợt chiếu phim miễn phí nhân các dịp lễ lớn. Tuy nhiên với số lượng suất chiếu thưa thớt, giờ chiếu không đẹp khiến những phim này nhanh chóng “rơi vào dĩ vãng”, không được phần đông khán giả biết đến.
Phim Nhà nước đặt hàng thường khó tiếp cận khán giả.
Nhiều phim của điện ảnh Việt Nam thời kỳ trước được khán giả trong và ngoài nước yêu thích.
Muốn phim Nhà nước được chiếu rộng rãi trên toàn quốc, các nhà sản xuất phim phải được phép hợp đồng với cơ sở chiếu phim và phát hành. Ngoài ra, ngân sách Nhà nước phải dành một khoản chi phí cho phát hành phim mới có hy vọng phổ biến đại trà.Nhiều nhà sản xuất, đạo diễn hiểu rõ bất cập khi của phim Nhà nước, tuy nhiên việc đề xuất phương pháp tháo gỡ vướng mắc này vẫn là chuyện “khổ lắm, biết rồi, nói mãi”, bởi đây là vướng mắc về cơ chế.”Điểm nghẽn phát hành, phổ biến phim Nhà nước đã tồn tại rất lâu. Việc tháo gỡ vướng mắc này cần các cơ quan chức năng cùng chung tay ngồi lại với nhau để tìm ra giải pháp hữu hiệu”, nhà biên kịch Hồng Ngát nêu.
Tạo lập cơ chế mở, đồng bộ
Theo đó, nữ biên kịch mong muốn các cơ quan quản lý liên quan có thể cấp phép cho các đơn vị sản xuất phim được quyền phát hành bộ phim được Nhà nước giao sản xuất, đồng thời được quyền ký hợp đồng ăn chia theo thỏa thuận phần trăm với nhà rạp.”Phần doanh thu thuộc về Nhà nước, tôi đề xuất đưa vào Quỹ phát triển điện ảnh, hoặc đóng góp trở lại vào kho bạc Nhà nước. Ngoài ra, cũng cần trích lại phần trăm dành cho đơn vị sản xuất. Kinh phí dành cho truyền thông cần được dự toán từ sớm”, nhà biên kịch Hồng Ngát đề xuất.Bà bày tỏ sự tiếc nuối khi năm 2023, phim Hồng Hà nữ sĩ do HongNgat Film sản xuất được công ty CJ ưa thích, sẵn sàng nhận phát hành trên toàn quốc. Nhưng do vướng cơ chế, phim vẫn không thể tiếp cận được đông đảo khán giả.
Phim Hồng Hà nữ sĩ do vướng cơ chế, nên vẫn không thể tiếp cận được đông đảo khán giả.
“Thời điểm đó, công ty CJ cử gần 10 nhân viên làm công tác phát hành ra tận Hà Nội xem trước, dù phim mới có bản đầu. Họ rất thích và sẵn sàng nhận phát hành trên các rạp trong cả nước. Nhưng tiếc thay, HongNgat Film không được quyền ký kết và cũng không có kinh phí để quảng bá”, nhà biên kịch Hồng Ngát chia sẻ.PGS.TS Đỗ Lệnh Hùng Tú – Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam – nhận định sự phát triển của công nghệ số đã làm thay đổi sâu sắc thói quen tiếp nhận thông tin và giải trí của công chúng, đặc biệt là giới trẻ, cũng đặt ra yêu cầu cấp bách phải tái định hình chính sách và phương thức phát hành, phổ biến phim phục vụ nhiệm vụ chính trị theo hướng hiện đại hóa, đa nền tảng. PGS.TS Đỗ Lệnh Hùng Tú cho rằng Nghị định cần có quy định để quản lý và phổ biến phim trên không gian mạng, bảo vệ bản quyền, và tạo cơ chế thu lại nguồn vốn để tái đầu tư vào những tác phẩm mới.
Chất lượng phim cần đặt lên hàng đầu
Đạo diễn Bùi Trung Hải nhấn mạnh chất lượng phim không phụ thuộc vào việc nó là phim Nhà nước hay phim tư nhân, mà là phim có được làm tốt hay không. Điều quan trọng là các nhà làm phim tiếp cận được phương pháp, kỹ thuật làm phim hiện đại để tạo ra những tác phẩm lay động lòng người.”Công chúng không phân biệt phim Nhà nước hay phim tư nhân, phim chính trị hay phim thị trường. Điều duy nhất họ quan tâm là phim hay. Chất lượng phim tốt mới là nền tảng vững chắc để quảng bá và tạo ra doanh thu. Một tác phẩm không chất lượng, dù được PR rầm rộ đến đâu cũng khó đứng vững trên thị trường. Mấu chốt là chất lượng phim, phim tốt thì mới quảng bá phát hành tốt được”, đạo diễn Bùi Trung Hải nhấn mạnh.
Chất lượng phim cần được đặt lên hàng đầu.
Đồng quan điểm, nhà biên kịch Trịnh Thanh Nhã cho rằng phim Nhà nước muốn đến được với công chúng cần đặt chất lượng phim lên đầu. “Trước hết các phim Nhà nước phải là phim hay. Mà muốn thế, quy trình xét duyệt và vận động sáng tác phải khác đi. Các cuộc vận động sáng tác phải mở rộng hơn, có chiều sâu hơn… đồng thời việc xét duyệt phải khắt khe hơn từ khâu kịch bản đến xét duyệt nguồn kinh phí sản xuất và năng lực quản trị dự án. Phim không hay đừng nói đến việc ép rạp phải duy trì suất chiếu”, nhà biên kịch Trịnh Thanh Nhã nêu.
