(Nhịp sống trẻ) – Theo thống kê của Bộ Giáo dục Hàn Quốc năm 2024, có tới gần 32% học sinh trung học từng trải qua ít nhất một hình thức bạo lực học đường trên mạng, tăng gần gấp đôi so với năm 2020. Các chuyên gia nhận định bạo lực mạng không bị hạn chế bởi thời gian và không gian. Đó là lý do khiến hình thức bạo lực này trở nên nguy hiểm.
Tổn thương dai dẳng từ những nhóm chat bắt nạt
Bạo lực học đường qua mạng xã hội là “vết thương vô hình” nhưng để lại những tổn thương thật. Với Hàn Quốc – một quốc gia dẫn đầu về công nghệ – vấn đề này không chỉ là câu chuyện đạo đức cá nhân mà còn là thách thức văn hóa trong thời đại số. Nhiều năm qua, bạo lực học đường là bóng ma gây ám ảnh với ngành giáo dục ở quốc gia này.
Theo thống kê của Bộ Giáo dục Hàn Quốc năm 2024, có tới 31,7% học sinh trung học từng trải qua ít nhất một hình thức bạo lực học đường trên mạng, tăng gần gấp đôi so với năm 2020. Trong đó, 60% nạn nhân cho biết họ bị lăng mạ, bôi nhọ công khai trên các nền tảng mạng xã hội. Về độ tuổi, học sinh trung học cơ sở và độ tuổi 20 đã trải qua nhiều bạo lực mạng hơn.
Khoảng một nửa số vụ việc được ghi nhận từ ứng dụng Kakaotalk. Ngoài ra, trò chơi trực tuyến, tin nhắn cũng là công cụ mà kẻ bắt nạt dùng để tra tấn tinh thần nạn nhân.
Theo tờ Kyunghyan, ông Lee Ju-nyeong, người phụ trách đường dây nóng báo cáo bạo lực học đường của Cơ quan cảnh sát Seoul – nhận định bạo lực học đường ở Hàn Quốc đang trở nên tinh vi hơn. Không gian bạo lực chuyển sang các cộng đồng trực tuyến ẩn danh và dịch vụ mạng xã hội (SNS).
Vào giữa những năm 2010, khi bạo lực học đường mạng bắt đầu xuất hiện, biểu hiện chủ yếu là dùng lời nói trực tiếp. Sau đó, đối tượng mời nạn nhân đến phòng trò chuyện Kakaotalk để chửi bới. Khi nạn nhân không thể chịu đựng được và rời khỏi phòng trò chuyện, đối tượng tiếp tục “mời” vào phòng và quấy rối.
Sau COVID-19, các đối tượng cũng thay đổi cách bắt nạt. Ví dụ điển hình là sử dụng công nghệ để ghép khuôn mặt nạn nhân vào video khiêu dâm rồi phát tán. Một số học sinh bị lập nhóm chat để nói xấu, chia sẻ ảnh cá nhân, thậm chí là dựng chuyện hoặc tung tin thất thiệt. Hình thức bắt nạt này, gọi là cyberbullying, khiến nạn nhân bị cô lập không chỉ ở trường mà còn trong không gian mạng.
Một sinh viên ở Hàn Quốc kể lại trải nghiệm bị bắt nạt trên mạng với Chosun. Cô nói âm thanh báo tin nhắn của ứng dụng Kakaotalk là thứ ám ảnh. “6 người được mời vào phòng trò chuyện. Khi kẻ cầm đầu lên tiếng, khoảng 40 tin nhắn với lời lẽ xúc phạm dồn dập gửi đến tôi. Thậm chí, tôi không kịp trả lời và phải rời khỏi phòng trò chuyện”, người này kể.
Nạn nhân cho biết dù cố rời phòng nhưng cô vẫn bị khủng bố bằng loạt tin nhắn có nội dung đáng sợ như: “Bạn đang rời khỏi phòng à? Đừng chết một mình”, “Tôi sẽ tiếp tục làm phiền”.
Hậu quả nặng nề hơn cả bạo lực thể chất
Các chuyên gia nhận định bạo lực mạng không bị hạn chế bởi thời gian và không gian. Đó là lý do khiến hình thức bạo lực này trở nên nguy hiểm. Không giống như bạo lực học đường truyền thống diễn ra ở nơi tập trung học sinh, chẳng hạn như trường học và học viện, bạo lực mạng có thể xảy ra ở bất cứ nơi nào.
Jeon Jong-seol – Giáo sư tại Đại học Ewha Womans – cho biết: “Những gì liên quan đến trường lớp sẽ kết thúc sau giờ học, khi học sinh rời trường. Nhưng giờ đây, bất cứ lúc nào, nạn nhân cũng có thể bị bắt nạt. Khi những thông tin tiêu cực được đăng tải trực tuyến, nó có thể tiếp tục bị sao chép và phát tán. Ngay cả khi bài đăng bắt nạt bị xóa, nạn nhân vẫn không thể cảm thấy thoải mái”.
Các biện pháp như gắn thêm camera an ninh, báo cáo bắt nạt thông qua ứng dụng đều không thể ngăn chặn bạo lực qua mạng.
Kwak Geum-joo – Giáo sư tâm lý học tại Đại học Quốc gia Seoul – khẳng định ở một quốc gia mà mạng xã hội phát triển như Hàn Quốc, tin đồn lan truyền rất nhanh. “Đối với các nạn nhân, bạo lực học đường giống như chấn thương dai dẳng, ảnh hưởng xấu đến các mối quan hệ và sự nghiệp trong tương lai”.
Các chuyên gia tâm lý Hàn Quốc cảnh báo bạo lực học đường qua mạng để lại hậu quả nặng nề hơn cả bạo lực thể chất. Bởi lẽ, lời nói, hình ảnh, hay video lan truyền trên mạng có thể tồn tại mãi mãi, khiến nạn nhân luôn sống trong cảm giác xấu hổ, sợ hãi và tự ti.
Năm 2023, một nữ sinh trung học ở Hàn Quốc đã tự tử sau khi bị nhóm bạn đăng tải ảnh chỉnh sửa kèm lời chế nhạo trên mạng xã hội. Mặc dù nhà trường và gia đình phát hiện, nhưng những bình luận ác ý đã kịp lan truyền khắp nơi.
Nỗi sợ từ những kẻ ẩn danh
Gốc rễ của vấn nạn này đến từ áp lực học tập, sự so sánh trong môi trường cạnh tranh khốc liệt, cùng với văn hóa mạng nặng nề về ngoại hình và địa vị xã hội. Trong bối cảnh đó, một lời châm chọc hay một tấm ảnh bị chỉnh sửa cũng có thể trở thành “vũ khí” hạ nhục người khác. Tâm lý muốn được chú ý và khẳng định bản thân trên mạng khiến nhiều học sinh sẵn sàng tung clip, đăng bài mang tính công kích để “câu like”, bất chấp hậu quả.
Bạo lực học đường qua mạng để lại hậu quả nặng nề hơn cả bạo lực thể chất.
Hầu hết người bắt nạt, bạo lực học đường đều là trẻ vị thành niên, chưa đủ tuổi để chịu trách nhiệm hình sự. Tại Hàn Quốc, cơ quan chức năng sẽ căn cứ mức độ vi phạm để đưa ra hình thức xử phạt cho những đối tượng này, nhẹ là phạt cảnh cáo, nặng là đuổi học. Một số trường hợp phải tham gia các lớp giáo dục đặc biệt hoặc tư vấn tâm lý, phụ huynh có trách nhiệm tham gia cùng con. Tuy nhiên với bạo lực mạng, không dễ để xác định và xử phạt thủ phạm gây ra bạo lực mạng bởi chúng luôn sử dụng các tài khoản ẩn danh.
Giáo sư Jeong Wan (Đại học Kyunghee) khẳng định bắt nạt qua mạng nguy hiểm hơn bắt nạt trực tiếp, vì thế, nên có mức hình phạt phù hợp, đủ sức răn đe với hành vi này.
