(Nhịp sống trẻ) – Việc Quốc hội thảo luận Luật Báo chí (sửa đổi) đánh dấu một bước ngoặt quan trọng, mở ra động lực mới cho sự phát triển của nền báo chí Việt Nam hiện đại. Không chỉ nhằm hoàn thiện thể chế quản lý, luật mới còn mang ý nghĩa sâu sắc khi tạo ra cơ chế tài chính, kinh tế bền vững, giúp báo chí tự chủ hơn và chuyên nghiệp hơn trong kỷ nguyên truyền thông số.
Dự án Luật Báo chí (sửa đổi) ra đời trong bối cảnh truyền thông toàn cầu đang chuyển mình mạnh mẽ, khi báo chí không còn đơn thuần là phương tiện đưa tin mà đã trở thành một ngành công nghiệp nội dung. Hành lang pháp lý mới với 4 chương, 51 điều – giảm 2 chương và 10 điều so với Luật Báo chí năm 2016 – thể hiện tư duy lập pháp hiện đại, chỉ giữ lại những quy định mang tính khung, còn chi tiết giao Chính phủ quy định để đảm bảo tính linh hoạt.
Lần đầu tiên, khái niệm “kinh tế báo chí” được chính thức đề cập và cụ thể hóa trong một dự thảo Luật. Đây là bước tiến quan trọng, vì nền báo chí mạnh phải đi cùng nền tảng tài chính vững vàng. Dự thảo cho phép các cơ quan báo chí đa dạng hóa nguồn thu, từ bán quyền tác phẩm, khai thác nội dung, hợp tác – liên kết sản xuất, đến cung cấp dịch vụ sự nghiệp công theo cơ chế đặt hàng, đấu thầu nhiệm vụ công.
Quy định này sẽ giúp báo chí tăng tính tự chủ, minh bạch tài chính, tạo điều kiện vừa thực hiện nhiệm vụ chính trị vừa bảo đảm vai trò định hướng thông tin, vừa khuyến khích sáng tạo và cạnh tranh lành mạnh.
Đặc biệt, việc đặt hàng và đấu thầu nhiệm vụ công trong lĩnh vực báo chí là cách tiếp cận đúng đắn, giúp phân bổ nguồn lực hiệu quả, khuyến khích tòa soạn chủ động đầu tư, đổi mới nội dung theo nhu cầu xã hội.
Luật Báo chí (sửa đổi) không chỉ hoàn thiện thể chế quản lý, mà còn đặt nền móng cho một nền báo chí hiện đại, nhân văn và chuyên nghiệp. Khi được trao quyền tự chủ tài chính, quyền khai thác nội dung và cơ chế hợp tác linh hoạt, báo chí sẽ trở thành một lực lượng sản xuất đặc biệt của nền kinh tế tri thức, góp phần lan tỏa tri thức, củng cố niềm tin xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trên mặt trận thông tin.
Quy định mới không chỉ chú trọng vấn đề tài chính, mà còn bắt nhịp với xu thế công nghệ, từ báo chí số đến ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Các quy định về hoạt động báo chí trên không gian mạng và trách nhiệm pháp lý khi sử dụng AI là bước chuẩn bị quan trọng, bảo vệ bản quyền, tính minh bạch và đạo đức nghề nghiệp trong môi trường số hóa.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa – Xã hội Nguyễn Đắc Vinh khẳng định, việc bổ sung quy định về “kinh tế báo chí” là bước đi chiến lược, nhằm “tạo điều kiện cho các cơ quan báo chí có thêm nguồn thu, tăng nguồn lực tài chính để bảo đảm và nâng cao chất lượng hoạt động”. Đây cũng là “cú hích thể chế” để báo chí Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển mới – năng động hơn, sáng tạo hơn và gắn bó hơn với công chúng hơn.
Trong dòng chảy đổi mới đất nước, Luật Báo chí (sửa đổi) chính là chìa khóa mở ra một kỷ nguyên báo chí hiện đại, nơi nhà báo không chỉ là người đưa tin, mà còn là người sáng tạo nội dung, người kiến tạo giá trị tinh thần và tri thức cho xã hội.
